آیا میتوان به فردی که قصد خودکشی دارد، کمک کرد؟ به چه صورت؟ آیا این دخالت باعث بدتر شدن وضعیت و جدیتر شدن تصمیم او نمیشود؟
بنا به گزارش منتشرشده توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، نرخ خودکشی در ایالات متحده در حال افزایش است. خودکشی بهعنوان یکی از علتهای اصلی مرگومیر شناخته میشود و بیش از نیمی از افرادی که در اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند، از سلامت روانی برخوردار نیستند. بنابر اعلام CDC:
برخی مشکلات به خودکشی دامن میزنند؛ مشکلاتی مربوط به روابط، مصرف مواد مخدر، سلامت فیزیکی، شغل، درآمد، مسائل قانونی یا استرس برای خرید منزل.
ناراحتکننده است که متوجه شویم فردی به خودکشی فکر میکند یا نظری دارد که بهواسطهی آن خودکشی را بهعنوان راهحل در نظر میگیرد. ممکن است مطمئن نباشید که برای کمک به این فرد باید چه عملی انجام دهید. ممکن است مطمئن نباشید که باید صحبت از خودکشی را جدی بگیرید یا ممکن است نگران باشید که دخالت شما، وضعیت را بدتر کند. بهترین تصمیم این است که دستبهکار شوید. در اینجا به راههایی برای راهنمایی شما اشاره شده است
با سوال پرسیدن شروع کنید
اولین قدم این است که متوجه شوید آیا فرد تحت تاثیر افکار مربوط به خودکشی است یا خیر. حساسیت بهخرج دهید اما سوالهای مستقیمی نظیر سوالهای زیر را نیز بپرسید:
- چگونه با مسائل زندگی روبهرو میشوید؟
- آیا تا بهحال، به رها کردن همهچیز فکر کردهاید؟
- آیا به مردن فکر میکنید؟
- آیا به صدمه رساندن به خود فکر میکنید؟
- آیا به خودکشی فکر میکنید؟
- آیا تا بهحال به خودکشی یا آزار رساندن به خود فکر کردهاید؟
- آیا به چگونگی یا زمان انجام دادن اینکار فکر کردهاید؟
- آیا به اسلحه یا ابزارهایی مانند آن برای صدمه رساندن به خود دسترسی دارید؟
پرسیدن سوالاتی درمورد افکار و احساسات خودکشیگرایانه باعث نمیشود که فردی به انجام خودکشی ترغیب شود. طرح این سوالها میتواند فرصتی را فراهم کند تا در مورد احساسات فرد صحبت شود و به این ترتیب خطر انجام عملی از روی این احساسات کاهش پیدا کند.
بهدنبال نشانههای هشداردهنده باشید
اگر یکی از نزدیکان یا دوستان شما قصد خودکشی داشته باشد، ممکن است از ظاهر او پی به موضوع نبرید. اما چند نشانهی رایج بین این افراد وجود دارد:
- صحبت از خودکشی؛ برای مثال ابراز جملههایی مانند «میخواهم خودم را بکشم»، «کاش مرده بودم» یا «کاش بهدنیا نمیآمدم»
- تهیه کردن ابزار خودکشی؛ مانند خرید تفنگ یا میزان زیادی قرص
- دوری از ارتباطات اجتماعی و تمایل به انزوا
- نوسانات خلقوخو؛ برای مثال یک روز بهشدت احساساتی و روز دیگر احساس پشیمانی
- مشغول بودن فکر به مرگ، مردن یا خشونت
- احساس گرفتاری یا ناامیدی در مورد یک وضعیت
- افزایش مصرف الکل یا دارو
- تغییر دادن روال عادی زندگی؛ از جمله غذا خوردن یا الگوی خواب
- انجام اقدامات پرمخاطره یا ویرانگر؛ مانند مصرف بیرویهی دارو یا رانندگی بیپروا
- رها کردن داراییها یا ترتیب دادن امور در زمانی که دلیل منطقی برای اینکار وجود ندارد
- خداحافظی کردن از مردم بهگونهای که گویی دیگر آنها را نخواهد دید
- تغییر کردن شخصیت یا اضطراب و هیجان شدید، بهخصوص در زمان تجربه کردن برخی از نشانههای هشداردهندهی ذکر شده
زنان متاهل بیشتر از زنان مجرد خودکشی می کنند و بیشتر آنها به دلیل مشکلاتی که در زندگی خانوادگی شان و نارضایتی ای که از زندگی مشترک دارند و سختی روند طلاق به دلایل مادی، فرهنگی و اجتماعی بیشتر از زنان مجرد دست به خودکشی می زنند
شنیدن خبر خودکشی دردآور است و به جز درد برای اطرافیان، حس عذاب وجدان را هم همراه می آورد که چرا نتوانستند جلوی چنین عملی را بگیرند. چرا متوجه نشدند کسی که خودکشی کرده، در ذهنش چنین فکر داشته؟ چه درد یا مشکلی داشته و آنها می توانستند در حل آن سهمی داشته باشند و این سهم را ادا نکرده اند؟
هرچند همه بار این ناراحتی نمی تواند حقیقت داشته باشد اما مختصصان این حوزه می گویند از بیش از 90 درصد خودکشی ها می توان جلوگیری کرد به شرطی که همه ما در هر جایگاهی که هستیم با اولین علائم آن آشنا باشیم تا زنگ خطری مثل بیان اینکه خودکشی می کنم را جدی بگیریم.
در این مطلب نگاهی انداخته ایم به کلیدی ترین اطلاعاتی که باید درباره آن داشته باشیم تا شاید قدمی در راه نجات جان یک انسان و جلوگیری از کابوس ده ها انسان دیگر برداریم. در ارائه این مطالب از صبحت های دکتر مهدی حسن زاده، متخصص روان پزشکی و فلوشیپ پیشگیری از خودکشی، استفاده کرده ایم.
ریشه های خودکشی چیست؟
دلایل خودکشی در مشرق زمین با مغرب زمین به کلی متفاوت است. به طور مثال، در مشرق زمین و در ایران اولین اختلالی که باعث خودکشی می شود، اختلال سازشی است. یعنی اتفاقی در زندگی فرد می افتد و او چند ماهی استرس دارد و به دلیل فشار این استرس اقدام به خودکشی می کند. در صورتی که در مغرب زمین علت اصلی خودکشی افسردگی است که به نوعی بیماری جدی تری است.
آمار خودکشی در زنان متاهل بیشتر از زنان مجرد است
زنان متاهل بیشتر از زنان مجرد خودکشی می کنند و بیشتر آنها به دلیل مشکلاتی که در زندگی خانوادگی شان و نارضایتی ای که از زندگی مشترک دارند و سختی روند طلاق به دلایل مادی، فرهنگی و اجتماعی بیشتر از زنان مجرد دست به خودکشی می زنند.
آمار خودکشی در مردان مجرد بیشتر از مردان متاهل است
خودکشی در مردان مجرد که کار ندارند بیشتر دیده می شود، اما فراموش نکنیم خودکشی تنها به یک دلیل انجام نمی شود و همیشه چندعاملی است و دلایل زیادی فرد را به سمت اقدام به این کار می برد اما اتفاقی مثل شکست مالی، عاطفی، تحصیلی، فقدان و... در نهایت باعث می شود فرد این کار را انجام بدهد و اشتباه است که ما فقط اتفاق آخر را ببینیم.
از افسردگی تا خودکشی
نتایج تحقیقات متعدد ثابت کرده که افسردگی ژن دارد و ژن آن مستقل از افسردگی است. ارنست همینگوی مثل پدرش خودکشی کرد یا بچه های شاه که 2 نفرشان خودکشی کردند. این قضیه مثل این می ماند که شما ژن دیابت را دارید و کم تحرک و چاق هم هستید شما در خطر 2 برابری نسبت به دیگران در این مورد قرار دارید اما درصد دقیقی در این باره نیست که ژن مهم تر است یا الگوبرداری!
خبر خودکشی را انتشار ندهید
فراموش نکنیم که خودکشی مسری است. به همین دلیل مهم است که چطور خبر خودکشی را منتشر کنیم تا دیگران تحریک به انجام آن نشوند و آن را به عنوان راه حلی برای بیرون رفتن از مشکلات نبینند.
تهدید به خودکشی را جدی بگیریم
وقتی شنیدیم کسی از خودکشی حرف می زند، نباید با این لحن که «برو بابا، شوخی نکن، تو عرضه این کار را نداری» و الفاظ مشابه، با او حرف بزنیم! وقتی کسی این حرف را می زند حتما به فکر فرو برویم و نزد مشاور برویم و موضوع را با او درمیان بگذاریم که فرزند من یا خانم من یا همسر من تهدید به خودکشی کرده و من چه باید بکنم؟! در مراحل بعدی خود فرد را هم باید نزد مشاور برد. خودکشی یک راه حل نیست و برای هر مشکلی راه حلی وجود دارد و این یک شعار نیست اما متاسفانه چون فردی که در فکر خودکشی است دچار دید تونلی می شود و نمی تواند این راه ها را ببیند، اما دید تونلی چیست؟ وقتی که بچه بودیم از توی یک لوله بیرون را نگاه می کردیم. دایره دیدمان خیلی کم و اطرافش تاریک بود. این دید را تونلی می گویند. اگر من این لوله را کنار بگذارم می بینم چقدر این دید وسیع است. افسردگی دید را تنگ و تاریک و فرد را نزدیک بین روانی می کند. به همین دلیل به افرادی که دچار این حالت می شوند می گویند به روان پزشک مراجعه کنند نه برای نصیحت شدن که برای کنار زدن این لوله!
گاه جامعه شناس
دکتر سیدحسن علم الهدایی - استاد دانشگاه فردوسی مشهد
خودکشی، نوعی اختلال و آسیب چندبعدی رفتاری است که عوامل متعددی از جمله عوامل روانی- عاطفی مانند افسردگی، ناامیدی، بیکاری، اعتیاد، فقر، مشکل های اقتصادی، احساس گناه و حتی در برخی از جوامع مانند جوامع غربی، مشکل های سیاسی هم در بروز آن دخیل هستند. در واقع، رسیدن به بن بست فکری، روانی و انگیزشی انسان باعث ایجاد فکر خودکشی در او می شود و این مساله به قطع امید وی از آینده بر می گردد.
روان شناسان معتقدند خودکشی با ضعف اعتماد به نفس و احساس پوچی در انسان مرتبط است. در این میان، امیان و اعتقاد به پروردگار می تواند در پیشگیری از خودکشی بسیار موثر باشد. این ایمان و اعتقاد، روح کمال و موثر بودن را در انسان می دمد و باعث می شود به این نتیجه برسد که برترین مخلوق آفرینش است که می تواند به بالاترین مقام ها برسد؛ تا جایی که در مقام جانشینی خدا در زمین باشد. در این صورت، فکر از بین بردن نفس هم کمتر به ذهن چنین انسانی خطور می کند.
توکل به خداوند یعنی اعتماد و تکیه کردن به قادر مطلقی که همه اختیارات و امکانات در ید قدرت اوست و مهربان ترین مهربان ها نسبت به انسان هاست. به تعبیر قرآن کریم، هر کجا که باشیم، او با ماست و هرگاه که اراده کنیم، می توانیم او را بخوانیم و بدون هیچ تشریفات و تکلفی با خدای خود رابطه برقرار کنیم. باز هم به تعبیر قرآن، با یاد خدا دل ها آرام می گیرد. ناامیدی، یاس و احساس پوچی در آموزه های دینی ما به شدت مورد نکوهش قرار گرفته اند و امیدواری به رحمت خداوندی، در حالی بزرگ ترین عبادت است که ناامیدی از رحمت الهی در شمار شرک و کفر محسوب می شود.
به اعتقاد یک مومن راستین، زندگی و خلقت دارای معنا و مفهوم است. خوبی و بدی، زشتی و زیبایی، شکست و موفقیت در زندگی از نظر انسان باایمان دارای معنا و مفهوم است که ما انسان ها باید این معانی را بفهمیم و بتوانیم آنها را تحلیل کنیم. واقعیت این است که انسان، بیهوده آفریده نشده است. انسان، دارای ظرفیت ها و قابلیت های بالای علمی، فکری، تلاش و صبر است که با ارتقای این ظرفیت ها می تواند به بالاترین قله های کمال و خوش بینی برسد.
با این حساب، با نگاه به رویکرد خداشناسانه، رسیدن به بن بست برای انسان باایمان بی معناست و خودکشی هم به عنوان شوم ترین اقدام ها جایی در زندگی چنین انسانی ندارد. در اسلام و سایر ادیان توحیدی، دعاکردن با هر زبان و حالی به عنوان یک اکسیر مشکل گشا، توصیه شده است. بسیاری از جامعه شناسان و روان شناسان اجتماعی هم بر وجود احساس خوش بینی و معنی داری در زندگی برای پیشگیری از رسیدن به بن ست، تاکید زیادی دارند.
برخی از روانکاوان با تاکید بر معنادرمانی و معنا داشتن تمام پدیده ها و حوادث تلخ و شیرین زندگی، این مطلب را دنبال می کنند. امیدواری هم مانند خوش بینی، نقش شگفت انگیز و تعیین کننده ای در زندگی ایفا می کند. اگر انسان به قول رایک فروم در کتاب انقلاب امید، امید خود را در زندگی از دست بدهد، به دروازه های جهنم قدم گذاشته است. در ادبیات خودمان هم مولانا می گوید: «کوی نومیدی مرو، امیدهاست/ سوی تاریکی مرو خورشیدهاست».
به عبارت ساده تر، انگیزش، نگاه و تفکر مثبت در زندگی داشتن، می تواند انسان را به نتایج مثبتی برساند و او را از ناامیدی و عواقب ناشی از آن مانند خودکشی، دور کند. یک ضرب المثل انگلیسی هم در این زمینه می گوید کسی که فکر مثبتی دارد، به نتایج مثبتی هم می رسد. شرکت در فعالیت های اجتماعی و خیرخواهانه، فرایض دینی دسته جمعی، مسئولیت پذیری و احترام به دیگران و... باعث پیشگیری از ابتلا به افسردگی، انزوا و عواملی این چنین موثر برخودکشی می شود. در این میان، تقویت هوش عاطفی افراد هم برای شناخت جنبه های عاطفی و روانی توصیه شده است.
منبع: هفته نامه سلامت
تیر:سرپرست ایستگاه ٣٢ سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد گفت:اختلافات کارگر و کارفرما سبب خودسوزی کارگر زن ٢٨ ساله شد.
تیر:زن 30 ساله اردبیلی به دنبال شدت اختلافات خانوادگی با همسر و خانواده وی، در یکی از روستاهای سردآبه دست به خودسوزی زد.
خودکشی به عنوان بخشی از انحرافات اجتماعی شناخته شده و آن عبارت است از یک عمل ارادی که طی آن شخص خود را به وسیله ای مثل اسلحه، قرص، آتش، حلق آویز کردن، گاز و... از بین می برد. برای بررسی هر پدیده اجتماعی نخست باید آن را تعریف کرد و چارچوب موضوع مورد بررسی را مشخص و محدود کرد. زیرا قلمرو و دامنه مسائل و پدیده های اجتماعی گسترده و هم پوش است.
سی رایت میلز در اثر ارزنده خود پیمان جامعه شناسی یکی از نخستین و وسیع ترین تعریف را از مسأله اجتماعی عرضه کرده است. «وی قویا استدلال می کند که وقتی مشکلی در تعداد وسیعی از مردم تأثیر دارد باید به ماورای افراد و از این رو به ساختار اجتماعی، الگوهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه نظر افکنیم.» بنابراین ملاک مسأله بودن پدیده ای در جامعه از دیدگاه میلز آزاردهنده بودن آن برای شمار زیادی از مردم است.
جامعه شناسان بعد از میلز با الهام از وی مسأله اجتماعی را مشکلاتی تعریف کرده اند که با تعداد فراوانی از مردم ارتباط دارد، ناشی از علل اجتماعی ساختاری است و همچنین مستلزم راه حل های اجتماعی- ساختاری است.
حال با این تعریف از مسأله اجتماعی آیا خودکشی مسأله ای اجتماعی است؟ جواب این سوال مثبت است. در اغلب کشورهایی که اطلاعات آنها در دسترس است خودکشی در بین ١٠ علت اول مرگ در تمام سال های زندگی قرار دارد. در برخی کشورها نیز خودکشی یکی از ٣ علت اول مرگ در سنین ٣٤-١٥ سالگی است. با این زمینه به راحتی می توان به گستردگی مسأله خودکشی پی برد و همچنین از آن به عنوان مسأله اجتماعی فراگیری درجوامع کنونی بحث کرد.
سوالی که دراینجا مطرح می شود این است که خودکشی چیست و آیا می توان آن را تعریف و تحدید کرد؟ آیا می توان تعریف جامعه شناسانه ای از آن داد؟
امیل دورکیم جامعه شناس بزرگ کلاسیک قرن نوزدهم، که بخشی از تلاش های علمی خود را به بررسی مسأله اجتماعی اختصاص داد، در اثر گرانقدرش خودکشی، تعریف نسبتا جامع و جامعه شناسانه ای از خودکشی داد. به نظر دورکیم خودکشی عبارت است از هر نوع مرگی که نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم کردار مثبت یا منفی خود قربانی است که به نتیجه آن آگاه بوده است.
خودکشی انفرادی ترین تصمیم و پدیده در زندگی انسان است. خودکشی رفتاری است پیچیده که از تمایل و فکر خودکشی تا اقدام به خودکشی منجر به مرگ را در بر می گیرد، هر چند عموما فکر خودکشی و اقدام به آن از نشانه های افسردگی در همه سنین است اما افسردگی تنها علت خودکشی (خودسوزی) نیست، خودکشی واکنشی است با طبیعت رشدی که برای همه بیماران روانی و احتمالا برای بسیاری از افراد طبیعی جنبه فراگیر و شایع دارد.
خودکشی علل و اسباب متعدد و متفاوتی دارد، پیر و برنا، زن و مرد و فقیر و غنی بسیاری در کشورهای مختلف جهان، در شرایط خاصی، عطای «شیرینی» زندگی را به «لقایش» می بخشند و در «تلخی» مرگ راه رستگاری می جویند!
به هر حال خودکشی در بعضی از نقاط جهان، انگیزه اعتراض به شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی موجود در آن جوامع را دارد و برای آنان خودکشی نوعی ابزار خشونت علیه وضع سخت زندگی در یک جامعه یا در دنیا است.
خودکشی یکی از معضلات اجتماعی است که طبعا ابعاد مختلفی را داراست. همان طور که خودکشی از مشکلات انسان که در زندگی با آن مواجه است ناشی نمی شود، ابزار بازدارنده پیشرفت خودکشی نیز این نیست که مبارزه هر چه ساده تر و زندگی هرچه راحت تر شود.
اگر انسان، امروزه بیش از گذشته دست به خودکشی می زند، این به خاطر آن نیست که برای حفظ خود مجبوریم سعی و کوشش طاقت فرسایی را متحمل شویم، یا این که نیازهای مشروع مان کمتر ارضاء می شوند، بلکه به دلیل آن است که ما دیگر نمی دانیم که نیازهای مشروع مان تا کجا ادامه دارد و به کجا محدود می شود و دیگر معنی و جهت سعی و کوشش هایمان نیز برایمان مشهود نیست.
خودکشی یک موضوع ساده اجتماعی نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت، چنانچه به ریشه ها و علل آن توجه نشود این عوامل می توانند موجبات تبعات سنگین تری را برای جامعه فراهم کنند. خودکشی یک فرد علاوه بر این که ضایعه ای برای او و خانواده اش است، برای جامعه هم ضایعه ای بزرگ به حساب می آید.
خودکشی همچنین، نشانه ای از بی سازمانی شخصیتی است؛ یعنی در شرایطی که تعادل شخصیتی فرد دگرگون می شود خودکشی را به دنبال می آورد از طرف دیگر خودکشی آنچنان تبعاتی را به دنبال دارد که علاوه بر آزردگی خاطر افراد اجتماع، آنچنان فشاری را روی بازماندگان و اطرافیان می آورد که ممکن است حتی آنان را تشویق به خودکشی کند.
همانطورکه دورکیم مطرح می کند خودکشی معضلی است که انسجام جامعه را مختل می کند و می تواند سامان اجتماعی ما را به خطر بیندازد. خودکشی همچنین باعث می شود که فرد نتواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد.
لذا باید شرایطی فراهم شود که افراد احساس امنیت کنند و بدین منظور با هر عاملی که در ایجاد امنیت در جامعه خلل ایجاد می کند باید برخورد شود. بنابراین شناخت ریشه ها و دلایل خودکشی که یکی از عوامل مخل امنیت است، ضرورت دارد.
مهم ترین منبعی که می تواند به شناخت این پدیده کمک کند خود افراد خودسوز ناموفق و خانواده افرادی است که خودکشی (خودسوزی) موفق داشته اند.
چه باید کرد؟
خودکشی از عوامل شایع مرگ ومیر در میان جوانان به شمار می رود، با این وجود بیشتر افرادی که دست به خودکشی می زنند، نسبت به این کار و کشتن خود تردید دارند - آنچه این افراد درپی آنند پایان دادن به احساسات طاقت فرسا یا شرایطی است که به نظر تحمل ناپذیر می آیند. افرادی که تمایل به خودکشی دارند، ممکن است احساساتی مانند ترس، ناامیدی، ناتوانی، سردرگمی و افسردگی داشته باشند .
این قبیل افراد بیشتر می خواهند از رنجی که گرفتار آن هستند، رهایی یابند، نه این که واقعا قصد خودکشی داشته باشند. اما شاید در چنین شرایطی خودکشی از نظر آنها تنها راه نجات است.
افکار مربوط به خودکشی ممکن است به ذهن بسیاری از افراد خطور کند. اکثر مردم ممکن است در لحظه هایی از زندگی خود به خودکشی بیندیشند.
مطالعات نشان می دهند که میزان خودکشی و اقدام به این کار در میان دانشجویان کمتر از نرخ آن در کل جمعیت است، اما ارقام مربوط به میزان خودکشی در میان دانشجویان نیز همچنان هشداردهنده و درحال افزایش هستند.
چرا برخی افراد دست به خودکشی می زنند؟
خودکشی برای برخی افراد پیامد دوره ای از افسردگی است، درحالی که برای برخی دیگر عملی تدافعی است که ممکن است در برابر تجربه ای تلخ، مانند از دست دادن یکی از اطرافیان یا حتی حادثه ای نسبتا بی اهمیت، از خود نشان دهند.
آنچه در ذیل می آید فهرستی از افکار و رویدادهایی است که می توانند به ایجاد حس خودکشی در افراد کمک کنند:
١- تنهایی، این حالت به تدریج این احساس را در شخص ایجاد می کند که کسی را ندارد و هیچ کس حقیقتا به زنده بودن یا مردن او اهمیت نمی دهد. فرد خودکشی گرا ممکن است به شدت احساس تنهایی و انزوا کند.
٢- حس ناامیدی و بی پناهی، در این شرایط فرد احساس می کند که شرایط از آنچه هست بهتر نخواهد شد و کسی نیز نمی تواند به وی کمک کند.
٣- حس بی ارزش بودن، در این حالت فرد احساس بیهودگی می کند؛ به همین دلیل هرگز قادر به پذیرش چیزی نیست و از نظر وی هرگونه توجه، علاقه و تشویق دیگران ناموجه و برمبنای یک فرض اشتباه است. این قبیل افراد چون احساس می کنند که شایسته توجه دیگران نیستند، معمولا از عزت نفسی پایین برخوردارند و تشویق ها و تمجیدهای دیگران را نمی پذیرند.
٤- افسردگی، کسانی که افسرده اند، معمولا از خود، دیگران یا شرایط موجود برداشتی منفی دارند. نه تنها بسیاری از احساسات ذکر شده در بالا در میان افراد افسرده شایع است بلکه از نظر آنها این احساسات کاملا درست و منطقی است. بنابراین اگرچه ممکن است ناظران و کسانی که نگران این افراد هستند، از استعدادها و پیشرفت های آنها آگاه باشند، لازم است برداشت های درونی آنها نیز به دقت مورد توجه قرار گیرند.
٥- شکست در اجرای طرح ها، این حالت به ویژه، در شرایطی صدق می کند که اهداف از اهمیت شخصی برخوردارند؛ به عنوان نمونه، ناموفق بودن در دانشگاه، پایان یافتن یک رابطه مهم یا دست نیافتن به اهداف تحصیلی. در این صورت ممکن است فرد احساس شکست، شرمندگی یا بی کفایتی کند و تصور کند که دیگران او را دوست ندارند.
٦- داشتن استرس در سطح بالا و نامناسب، این وضع در کسانی مشاهده می شود که به لحاظ شخصی و تحصیلی انتظاراتی بالا و غیرواقع بینانه از خود دارند. انتظارات بالای تحصیلی از دانشجویان می تواند در آنها استرس ایجاد کند. گاهی اوقات نیز استرس، در برخی از دانشجویان به سطحی تحمل ناپذیر می رسد.
دانشجویانی که در طول تحصیل به پیشرفت های خوبی دست یافته اند، اغلب تصور می کنند که موفقیت های تحصیلی در تعیین هویت شخصی آنها نقش بسیار مهمی ایفا می کنند و در صورت به خطر افتادن و نادیده گرفته شدن این موفقیت ها، هویت آنها نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت. برای چنین افرادی دست نیافتن به «رتبه نخست» حقارتی محض و تحمل ناپذیر به شمار می رود.
٧- خشم، گاهی اوقات خودکشی در افرادی مشاهده می شود که به شدت خشمگین اند یا از خودکشی برای انتقام گرفتن استفاده می کنند (اقدام به خودکشی در یک فرد پس از پایان یافتن یک رابطه دوستی، نمونه ای از این حالت است.)
٨- استفاده از موادمخدر و مشروبات الکلی، گاهی اوقات افراد تحت تأثیر موادمخدر یا مشروبات الکلی دست به خودکشی می زنند. در این حالت افراد خطرات کاری را که انجام می دهند دست کم می گیرند و در مقایسه با سایرین، در مقابل احساساتی که گرفتار آنها می شوند، آسیب پذیرترند.
٩- بیماری های جسمی و روحی
١٠- احساس درماندگی، وقتی فرد در برهه ای از زمان گرفتار مشکلاتی متعدد می شود- به عنوان مثال مشکلات تحصیلی، خانوادگی و همزمان با آنها پایان یافتن یک رابطه - در این حالت احساس درد و غم وی را درمانده و ناتوان می سازد.
اقدام به خودکشی
مطالعات نشان می دهند که آنچه اغلب موجب می شود برخی دانشجویان دست به خودکشی بزنند، مشکلات میان فردی است. مسائلی که در پی بروز برخی مشکلات تحصیلی، میان دانشجو و والدین او پیش می آید، نمونه ای از این امر است.
این مطالعات همچنین نشان می دهند که نگرانی های مالی و استرس ناشی از فشارهای تحصیلی نیز از عوامل مهم اقدام به خودکشی در میان دانشجویان هستند.
با این وجود دلیل خودکشی هرچه باشد، همواره باید مورد توجه جدی قرار گیرد. آمار نشان می دهد کسانی که به دفعات متعدد اقدام به خودکشی می کنند به احتمال بسیار زیاد در نهایت، تصادفا یا از روی عمد، مرگ خود را موجب می شوند.
نشانه های هشدار دهنده
افراد ممکن است در شرایط عادی در واکنش به مشکلاتی که در زندگی روزمره خود با آنها روبه رو می شوند، دچار افسردگی، غم یا احساس درماندگی شوند. کسانی که در واکنش به این مشکلات، خودکشی را انتخاب می کنند، به احتمال زیاد بیشتر از دیگران در معرض آسیب ها و ناکامی هایی قرار گرفته اند که به آنها توجهی نشده است یا به جای رویارویی با مشکلات بزرگ، در مقابل آنها درمانده و ناتوان شده اند.
به نشانه های هشداردهنده زیر دقت کنید:
*افسردگی، شامل احساس شدید گناه و شرم، انتقاد از خود و خشم.
*حس بی ارزش بودن و برخورداری از عزت نفسی پایین؛ به ویژه اگر با انتظارات و آرمان هایی بسیار بالا همراه باشند.
*احساس ناامیدی، عجز و بیهودگی
*حس بیگانگی، انزوا و تنها بودن
*داشتن سابقه اقدام به خودکشی
*داشتن یک نقشه مفصل برای خودکشی
*استفاده از موادمخدر و مشروبات الکلی
*بیان سخنانی درباره کشتن خود یا پوچ بودن زندگی
*یک رویداد استرس زا یا آسیبی سخت مانند فقدانی بزرگ یا ترس از پیش آمدن این فقدان
*تغییرات رفتاری چشمگیر، مانند گوشه گیر شدن؛ به ویژه اگر این حالت درفرد غیرعادی به نظر آید.
به یاد داشته باشید که درست نیست بگوییم «افرادی که نیت خود را برای خودکشی به زبان می آورند، واقعا دست به این کار نمی زنند».
در رویارویی با فردی که در فکر خودکشی است، چه کنیم؟
برای بررسی این امر که آیا فردی در معرض خطر قرار دارد یا نه و این که احتمال دارد دست به خودکشی بزند، لازم است شرایط را از دیدگاه او بسنجید، حتی اگر به نظر شما غیرواقع بینانه باشند.
شاید این کار بسیار دشوار به نظر آید، زیرا بودن با فردی که دارای حس خودکشی است می تواند احساساتی قوی و اضطرابی شدید به وجود آورد، همان گونه که بسیاری افراد این حالات را تجربه کرده اند.
به همین دلیل لازم است پیش از برقراری ارتباط با دانشجویی که قصد خودکشی دارد، با یک مشاور درخصوص نگرانی های خود صحبت کنید. توصیه های زیر نیز می توانند در این مسیر کمک کننده باشند:
- احساسات و دیدگاه های خود را بررسی کنید. اگر پی بردید که ممکن است در رویارویی با آن فرد از عباراتی مانند «فریاد کمک خواهی» یا «جلب توجه»، آن هم با لحنی تحقیرآمیز استفاده کنید، عاقلانه تر آن است که از شخص دیگری که مناسب این کار است بخواهید به فرد خودکشی گرا کمک کند.
http://namnak.com/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%B4%DB%8C.p20523