خودکشی و بیماری های روانی
· خودکشی دارای یک پیوستار(طیف) است.
· این پیوستار از افکار خودکشی به طور گذرا شروع و با خودکشی به پایان می رسد.
· میزان افکار خودکشی بسیار بیشتر از اقدام به خودکشی و خودکشی است.
به یاد داشته باشیم
بسیاری از کسانی که خودکشی می کنند،قبل از مرگ درباره ی این مسئله با پزشک یا مراقب خود صحبت کرده اند.
عوامل خطر
· بیشتر کسانی که اقدام به خودکشی می کنند(غیرکشنده) زنان هستند
· اما مردان بیش از زنان خودکشی انجام می دهند.
· مهم ترین پیش بینی کننده ی خودکشی،سابقه ی اقدام قبلی است.
عوامل خطر روان پزشکی
• اختلالات روانی به ویژه اختلالات خلقی(افسردگی ها و اختلالات دوقطبی)
• سوء مصرف مواد
• اختلالات اضطرابی
• اسکیزو فرنیا
• برخی اختلالات شخصیت
عوامل خطر روانی
• ناتوانی در حل مسایل بین فردی
• ضعف در مهارت های سازگاری
• رفتارهای انفجاری
• سابقه سوء رفتار روانی،جسمی یا جنسی
• سابقه خانوادگی خودکشی
عوامل محیطی – اجتماعی
• ازدست دادن شخص یا رابطه ی عاطفی
• بیکاری،مشکلات اقتصادی،فقر
• مشکلات در محل کار یا تحصیل
• خودکشی در اطرافیان یا دوستان
• نبود حمایت های اجتماعی
• تنهایی ،انزوا
• نبود دسترسی به مشاوره و درمان
• تاثیر رسانه ها(سرایت خودکشی)
اختلالات روان پزشکی
• بیش از 90 در صد موارد خودکشی همراه با اختلالات روان پزشکی است.
• شایع ترین اختلالات روان پزشکی مربوط به افسردگی ها و سوء مصرف مواد می باشد.
علایم و نشانه های افسردگی :
• خلق افسرده
• لذت نبردن از زندگی یا فعالیت های لذت بخش
• عدم تمرکز و حواس پرتی
• ناتوانی در تفکر و تصمیم گیری
• بی انگیزه بودن
• اختلالات خواب و اشتها
• احساس گناه و ناتوانی
• خستگی و ضعف شدید
• دردهای پراکنده و بدون علت جسمی
• ناامیدی و بدبینی نسبت به آینده
• افکار بی ارزشی زندگی و مرگ اندیشی
• خودکشی
معیارهای تشخیصی افسردگی:
در افسردگی ،معمولا خلق افسرده یا عدم لذت بردن از زندگی به همراه تعدادی از علایم دیگر و به مدت چندین روز و هفته وجود داشته ، تاثیر بدی بر کارکرد شغلی و تحصیلی شخص دارد.
افسردگی:
• در زنان شایع تر است.(دو برابر مردان)
• از شایع ترین اختلالات روان پزشکی=سرماخوردگی روانی
• شایع ترین اختلال روانی در موارد خودکشی
• پاسخ بسیار خوب به درمان (دارویی،غیردارویی)
• دوره درمان به دفعات تکرار بیماری بستگی دارد.
اختلالات وابسته به مواد:
• در مردان شایع تر است.
• معضل اساسی جامعه ی ما
• تعریف اعتیاد= بیماری مزمن شدیدا عود کننده
• ابتلا به اعتیاد عامل خطر برای خودکشی
• آیا اعتیاد قابل درمان است؟
اختلالات اضطرابی:
• اختلال هراس (پانیک) جزو عوامل خطر برای خودکشی
• بسیاری از مبتلایان به اختلال پانیک به متخصصان قلب مراجعه می کنند
• حمله ی پانیک= حملات ناگهانی ترس،اضطراب،تپش قلب،تنگی نفس،احساس خفگی و مردن
• اختلال افسردگی و اعتیاد در این بیماران شایع است
• پاسخ خوب به درمان
اختلال اسکیزوفرنیا:
• ناتوانی در تشخیص خیال از واقعیت
• توهم ها و هذیان ها ،ازعلایم شایع آن است.
• علایم دیگر:کناره گیری،عدم توجه به بهداشت شخصی،افت شدید کارکرد تحصیلی و شغلی
• 15 درصد این بیماران در اثر خودکشی جان شان را ازدست می دهند.
• بیشتر موارد خودکشی در اسکیزوفرنیا،در زمان بهبودی بیماری اصلی و ناشی از افسردگی همراه است.
• شناخت و درمان افسردگی در اسکیزوفرنیا ضروری است.
اختلالات شخصیت:
• یعنی اختلال پایدار در اندیشه،احساس و رفتار که باعث آزار خود شخص یا دیگران می شود.
• اختلال شخصیت مرزی و ضد اجتماعی در خودکشی شایع است.
• مراجعین دشوار
• درمان؟
علایم هشداردهنده ی خودکشی:
• ناامیدی شدید
• صحبت مداوم درباره مرگ و نیستی
• افت شدید کارکرد شغلی و تحصیلی
• تغییرات در خواب و اشتها
• انزوا و کناره گیری از دوستان و فعالیت های اجتماعی
• بی انگیزه بودن و بی تفاوتی
• عبارت های هشدار دهنده(به زودی از شر من راحت می شوید- کار من تمام است...)
• شادمانی و سرخوشی ناگهانی در یک فرد شدیدا افسرده(تصمیم خطرناک)
• ادای قرض ها و بذل و بخشش ناگهانی اموال
باورهای نادرست درباره ی خودکشی
· آدم ها ناگهان و بی مقدمه اقدام به خودکشی می کنند.
· هرکس که از خودکشی حرف می زند،خودش را نمی کشد.
· گاهی یک شکست یا اتفاق کوچک باعث خودکشی است.
· به کسانی که می خواهند خودکشی کنند،نمی توان کمک کرد.
· خودکشی در برخی خانواده های خاص رخ می دهد و خطری برای دیگر خانواده ها نیست.
· از افراد افسرده و ناامید نباید درباره خودکشی پرسید،چون باعث تشویق آنها به این کار می شود.
· اگر کسی از یک اقدام به خوکشی نجات یافت،دیگر خطری او را تهدید نمی کند.
· افراد برای جلب توجه و بازی دادن دیگران اقدام به خودکشی می کنند.
عوامل محافظتی از خودکشی:
• دسترسی به درمان و مراقبت های روانی
• ارتباط های خوب و حمایت های اجتماعی
• ارتباط های خانوادگی قوی
• مهارت های سازگاری و حل مسئله ی قوی
با تشکر فراوان از دکتر حمید یوسفی
موسسه ی تحقیقات و بهبود زندگی زنان